Slowakije 
De eerste voorzieningen voor loopbaanbegeleiding en -advies in Slowakije dateren uit de late jaren 1920. In de jaren 1930 en 1940 waren deze diensten voornamelijk gericht op jongeren. Het huidige systeem werd in 1957 ingevoerd en is sindsdien continu in ontwikkeling.
Deze voortdurende ontwikkeling heeft geleid tot een verschuiving van een statische benadering in loopbaanadvies naar dynamische, educatieve en geïntegreerde diensten voor levenslange loopbaanbegeleiding en –advies. In Slowakije wordt loopbaanbegeleiding vooral verzorgd door de onderwijssector en diensten voor arbeidsvoorziening. Daarnaast bieden regionale overheden en ministeries gratis diensten aan voor verschillende groepen burgers. Hoewel de overheid nog steeds een grote rol speelt, groeit het aanbod van loopbaanbegeleiding vanuit de particuliere sector en NGO’s.
Laatst bijgewerkt: december 2025
Aanbod
Loopbaanbegeleiding voor kinderen en jongeren
Loopbaanbegeleiding voor leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs wordt verzorgd door schooldecanen, schoolpsychologen (niet op alle scholen aanwezig) en andere specialisten en sociaalpedagogische medewerkers. Schooldecanen behandelen uiteenlopende onderwijskundige, psychologische, sociale en psychotherapeutische vraagstukken. Sinds september 2019 is er een nieuwe functie geïntroduceerd, namelijk: loopbaanbegeleider. In vergelijking met de functie van schooldecaan is deze rol optioneel en is het aan het schoolbestuur of er een loopbaanbegeleider wordt aangesteld. Studiebegeleiders werken nauw samen met centra voor onderwijskundige en psychologische begeleiding en preventie (Centrá poradenstva a prevencie). Deze centra ondersteunen leerlingen bij het omgaan met veranderingen, zelfbewustzijn en verantwoord beslissen over hun onderwijs- en loopbaan middels psychologisch onderzoek en diagnostiek. Voor leerlingen met speciale onderwijsbehoeften zijn er aparte centra voor speciale onderwijsbegeleiding (Špecializované centrá poradenstva a prevencie). KomposyT.sk is een digitaal platform met overzicht van alle regionale centra voor begeleiding en preventie. Het platform geeft loopbaanbegeleiders geïntegreerde informatie om de ondersteuning te bevorderen, zoals: zelfbewustzijn spellen, diagnostiek, kennisdeling met leerling en ouders.
Loopbaanbegeleiding in het hoger onderwijs
Op hogenscholen is loopbaanbegeleiding wettelijk verplicht. De omvang en structuur van deze diensten verschillen per instelling. Sommige instellingen hebben gespecialiseerde loopbaancentra opgericht.
Loopbaanbegeleiding voor volwassenen
De publieke werkbemiddelingsdiensten, vertegenwoordigd door het Centraal Bureau voor Arbeid, Sociale Zaken en Gezinnen zijn de belangrijkste aanbieders van loopbaanbegeleiding voor zowel werkenden als werkzoekenden. Naast informatie en advies voor werkzoekenden bieden deze kantoren ook begeleiding aan kwetsbare groepen, zoals langdurig werklozen, jongeren onder 25 jaar en werkzoekenden met een beperking.
Arbeidsmarktinformatie
Het Instituut voor Arbeids- en Gezinsonderzoek is een publieke organisatie dat valt onder het Ministerie van Arbeid, Sociale Zaken en Gezinnen. Het instituut voert sociologisch onderzoek uit op het gebied van gezinsbeleid, arbeidsmarkt- en werkgelegenheidsbeleid, arbeidsverhoudingen en arbeidsomstandigheden.
Beleid & Organisatie
Het Ministerie van Onderwijs, Wetenschap, Onderzoek en Sport van de Slowaakse Republiek is verantwoordelijk voor wetgeving rond begeleiding in onderwijs, opleiding en jeugd.
Het Staatsinstituut voor Beroepsonderwijs is een organisatie onder het ministerie en zorgt voor aansturing van het beroepsonderwijs (inclusief loopbaanbegeleiding) in Slowakije.
Loopbaanbegeleiding en -advies voor volwassenen valt onder de verantwoordelijkheid van de publieke werkbemiddelingsdiensten. Het Centrale Bureau voor Arbeid, Sociale Zaken en Gezinnen beheert deze diensten en coördineert het werk van 46 lokale kantoren.
Hoewel er op nationaal niveau (in 2020) geen publiek orgaan is dat sectoroverstijgende coördinatie verzorgt, bestaan er wel verschillende bottom-up initiatieven. Deze werken multidisciplinair en sectoroverstijgend, zoals de Association for Career Guidance and Career Development.
Instrumenten & Tools
Diverse tools worden ingezet:
- KomposyT.sk is een digitaal platform met een overzicht van alle regionale centra voor begeleiding en preventie. Het biedt loopbaanbegeleiders, ouders en leerlingen geïntegreerde informatie.
- ISTP.sk (Internet Labour Market Guide) is een digitaal platform dat informatie bevat over vacatures, opleidingen, loopbaankeuzetools en een beroepenoverzicht.
- Sluzbyzamestnanosti is het nieuwe openbare vacatureportaal van het Ministerie van Arbeid, Sociale Zaken en Gezinnen (gelanceerd in 2022). Het bestaat parallel aan ISTP.sk en biedt gebruikers actuele arbeidsmarktinformatie ter ondersteuning van loopbaanoriëntatie.
Kwaliteit
In 2019 werd voor het eerst in Slowakije een kwaliteitsstandaard voor loopbaanbegeleiding en –advies ontwikkeld door de Vereniging voor Loopbaanbegeleiding en Loopbaanontwikkeling. Sinds 2020 hebben aanbieders van loopbaanbegeleiding de mogelijkheid om een certificerings- en mentortraject te doorlopen binnen deze nieuwe kwaliteitsstandaard, om zo erkende aanbieders van loopbaanbegeleiding te worden.
Onderzoek & Innovatie
Het Onderzoeksinstituut voor Kinderpsychologie en Pathopsychologie is het enige publieke onderzoeksinstituut dat zich richt op de psychologische aspecten van de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Belangrijke thema’s zijn de cognitieve ontwikkeling van kinderen, de specifieke ontwikkelingskenmerken van kinderen uit minderheidsgroepen, en de sociale ontwikkeling van kinderen en jongeren.
Daarnaast voert het Instituut voor Arbeids- en Gezinsonderzoek sociologisch onderzoek uit op het gebied van gezinsbeleid, arbeidsmarkt- en werkgelegenheidsbeleid, arbeidsverhoudingen en arbeidsomstandigheden.
Aanvullend geeft het Euroguidance Centrum Slowakije een professioneel e-tijdschrift uit waarin informatie wordt gepubliceerd over ontwikkelingen in onderzoek naar loopbaanbegeleiding in Slowakije en Europa.
Professionalisering
Loopbaanbegeleiding in Slowakije wordt voornamelijk aangeboden als uitbereiding of specialisatie. Hierdoor hebben degenen die als loopbaanbegeleider worden aangesteld uiteenlopende kwalificaties, variërend van psychologie, pedagogiek, volwasseneneducatie en sociale wetenschappen zij vervullen vaak meerdere rollen tegelijk (bijv. leerkrachten, psychologen, maatschappelijk werkers, etc.).
In het hoger onderwijs wordt er geen specifieke achtergrond vereist voor loopbaanbegeleiders. Toch gaat de voorkeur uit naar loopbaanbegeleiders met een achtergrond in de mens- of sociale wetenschappen (psychologie, sociologie, HR-management, onderwijs, volwasseneneducatie). Professionele loopbaanadviseurs binnen de publieke dienst voor arbeidsvoorziening (die vooral werken met kansarme werkzoekenden) moeten een masterdiploma hebben, maar er worden geen andere eisen gesteld.
Op dit moment wordt er geen geaccrediteerd academisch programma voor loopbaanbegeleiders aangeboden door onderwijsinstellingen. In het verleden bestond er één programma: Psychologisch en Loopbaanadvies voor Personen met een Beperking aan de Faculteit Pedagogiek van de Comenius Universiteit in Bratislava. Wel bieden verschillende Slowaakse universiteiten binnen bredere opleidingen optionele cursussen aan op het gebied van begeleiding en beroepspsychologie. Verder worden aanvullende trainingen intern verzorg. Binnen de publieke dienst voor arbeidsvoorziening is een intern opleidingssysteem voor begeleiders ontwikkeld en geïmplementeerd.
Technologie
Meer informatie volgt.
