Nederland

Met beleidsmaatregelen is loopbaanbegeleiding wettelijk verankerd in het curriculum van het vmbo en mbo. Zie ‘Beleid & Organisatie’ voor meer informatie.

Loopbaanbegeleiding uit de publieke sector wordt uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het is voornamelijk gericht op jongeren en volwassenen in een kwetsbare positie. Verschillende instanties bieden deze loopbaanbegeleiding, zoals het UWV, de Leerwerkloketten, werkgeversorganisaties en gemeentes.

Loopbaanbegeleiding vanuit werkgevers en vakbonden is meestal gericht op werknemers.

De 35 regionale mobiliteitsteams zijn een initiatief van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, het UWV, SBB, de MBO Raad, vakbonden en werkgeversorganisatie.  

Loopbaanbegeleiding van private organisaties zijn gericht op vrijwel alle burgers. Veel organisaties in Nederland bieden loopbaanbegeleiding of vergelijkbare diensten aan en deze is vaak gericht op specifieke doelgroepen. Vaak wordt deze loopbaanbegeleiding (gedeeltelijk) gesubsidieerd door de overheid.

Arbeidsmarktinformatie

Het UWV publiceert arbeidsmarktinformatie over verschillende onderwerpen, zoals kansrijke beroepen, moeilijk vervulbare vacatures, WW-uitkeringen en werkzoekenden. Sinds 2021 is het Dashboard Skills online: hiermee geven het UWV en het SBB inzicht in de taken en soft skills van beroepen op verschillende beroepsniveaus. Het dashboard is gebaseerd op een eerste versie van CompetentNL en is nog volop in ontwikkeling.

Het CBS voorziet in cijfers over uiteenlopende onderwerpen, waaronder arbeid en inkomen, economie en maatschappij.

Onderwijsinstellingen zijn wettelijk verplicht om loopbaanbegeleiding aan te bieden aan hun studenten, loopbaancompetenties te ontwikkelen en studenten voor te bereiden op de arbeidsmarkt of een vervolgopleiding. Scholen zijn echter vrij in de manier waarop ze loopbaanbegeleiding aanbieden.

Met beleidsmaatregelen is loopbaanbegeleiding wettelijk verankerd in het curriculum van het vmbo en mbo. In het onderwijssysteem is dan ook een sterke basis voor loopbaanmanagementvaardigheden. De theoretische basis zijn de vijf loopbaancompetenties van Prof. Dr. Marinka Kuijpers: (1) kwaliteitenreflectie, (2) motievenreflectie, (3) werkexploratie, (4) loopbaansturing, (5) netwerken. Het vormgeven van loopbaanbegeleiding middels deze loopbaancompetenties is wettelijk verplicht voor het vmbo en voor het mbo.

Financiering

De overheid – en voornamelijk het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap – financiert verschillende organisaties die loopbaanbegeleiding aanbieden, zoals het UWV en de Leerwerkloketten. Ook scholen krijgen een financiering van de overheid om loopbaanbegeleiding aan te bieden.

Daarnaast is er een grote private sector van loopbaanbegeleiding, waarbij de gebruiker het zelf betaald.

Voor veel verschillende onderdelen van loopbaanbegeleiding worden tools ontwikkeld, zowel voor  gebruikers als de loopbaanprofessionals. Hieronder staan een paar voorbeelden.

Het Expertisepunt LOB ondersteunt vmbo-, havo en vwo-, mbo-, en hbo-scholen bij het versterken van de loopbaanontwikkeling, -oriëntatie en -(studie)begeleiding van jongeren. Daarvoor publiceren ze onder andere verschillende tools op hun website, zoals handreikingen, wegwijzers en infographics. Een voorbeeld van een tool van het Expertisepunt LOB is de LOB-taken: dat is gespreksinstrument om te inventariseren, bespreken en evalueren wie en op welke wijze de verschillende taken van LOB binnen de eigen school uitvoert.

Voor studenten zijn er een aantal instrumenten en tools beschikbaar. Studiekeuze123 biedt bijvoorbeeld informatie over alle opleidingen in het hoger onderwijs in Nederland en wordt gefinancierd door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. KiesMBO studiekeuze portaal speciaal gericht op de mogelijkheden die het mbo biedt. Het is ontwikkeld door het SBB en de MBO Raad in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het Leeroverzicht is een initiatief van de Rijksoverheid en biedt en onafhankelijk en zo compleet mogelijk overzicht van de beschikbare opleidingen in Nederland. Het gaat om reguliere opleidingen die de overheid betaalt, maar ook om opleidingen van commerciële opleidingsbureaus. Ook vind je er een compleet overzicht van beschikbare financiële regelingen.

Kwaliteit

Het gebrek aan een specifieke bachelor- of masteropleiding voor loopbaanprofessionals heeft te maken met het feit dat het beroep van loopbaanprofessional niet wettelijk geformaliseerd zijn. Daarom registeren de meeste loopbaanprofessionals zichzelf in het beroepsregister van Noloc: de grootste beroepsvereniging in Nederland voor loopbaanprofessionals en jobcoaches met ongeveer 3600 leden. Als een loopbaanprofessional lid is van Noloc is hij verplicht de Noloc-gedragscode na te leven. Het Reglement voor Klachtenbehandeling regelt de wijze waarop eventuele klachten rondom de Gedragscode van Noloc worden behandeld.

Voor de mensen die werken bij het UWV geldt een gedragscode. De kernwaarden zijn ‘respect’, ‘openheid’, ‘eigen verantwoordelijkheid’ en ‘professionaliteit’.  

Prof. Dr. Marinka Kuijpers is bijzonder hoogleraar Leeromgeving en leerloopbanen. Ze heeft op basis van onderzoek loopbaancompetenties ontwikkeld. Zie ‘Beleid & Organisatie’ voor meer informatie hierover.

Euroguidance doet jaarlijks een aantal verkenningen naar thema’s rondom loopbaanbegeleiding. Ook publiceren zij ook op de kennisbank instrumenten en tools en publicaties en onderzoeken.

De JOB monitor is een tweejarige monitor die studententevredenheid meet in het mbo. Loopbaanbegeleiding wordt hierin ook meegenomen.

NRO heeft een themapagina over loopbaanoriëntatie- en begeleiding.

Professionalisering

In Nederland is er geen volledige bachelor- of masteropleiding voor loopbaanbegeleiding. Nederlandse universiteiten bieden echter wel cursussen en minoren aan richting Human Resources en loopbaanbegeleiding. In 2021 publiceerde Euroguidance Nederland een overzicht van onderwijsmogelijkheden rondom loopbaanbegeleiding.

Er is verder een divers aanbod aan trainingen voor loopbaanbegeleiders. BiOND – de Vereniging voor Begeleiders in Onderwijs – biedt bijvoorbeeld trainingen aan voor loopbaanbegeleiders in het vo en mbo. Ook Noloc – de Nederlandse beroepsvereniging voor loopbaanprofessionals en jobcoaches – werkt aan professionalisering. Inmiddels zijn er diverse Noloc geaccrediteerde loopbaanopleidingen en Noloc geaccrediteerde jobcoachopleidingen die het bijbehorende kwaliteitskeurmerk mogen voeren.

Er zijn verschillende digitale portalen en instrumenten en tools beschikbaar voor iedereen. Zie ‘Instrumenten & Tools’ voor meer informatie. Ook worden online onderzoeken gepubliceerd over loopbaanbegeleiding. Zie hiervoor ‘Onderzoek & Innovatie’.

Toegankelijkheid

Door het gedecentraliseerde systeem van loopbaanbegeleiding verschilt de toegankelijkheid tot loopbaanbegeleiding per domein. Verschillende organisaties bieden echter gratis loopbaanbegeleiding aan, zoals de Leerwerkloketten en de regionale mobiliteitsteams. Ook bieden sommige vakbonden en grotere bedrijven gratis loopbaanbegeleiding aan voor hun leden of werknemers.

Studenten krijgen loopbaanbegeleiding op school. Hoe loopbaanbegeleiding eruit ziet, verschilt echter per onderwijsniveau.