Noorwegen 
Loopbaanbegeleiding wordt van cruciaal belang geacht voor een groot aantal Noorse beleidsagenda’s. Verschillende sectoren en ministeries zijn erbij betrokken. Daarnaast is loopbaanbegeleiding een belangrijke factor bij het terugdringen van het aantal jongeren dat geen onderwijs of opleiding volgt (NEETs), bij het verhogen van de arbeidsparticipatie van de bevolking en bij het vergemakkelijken van loopbaantransities in alle levensfasen. De groeiende belangstelling voor loopbaanbegeleiding was tot op zekere hoogte een gevolg van de OESO-evaluatie van het loopbaanbegeleidingsbeleid in 2014. Daarin werd namelijk gesteld dat Noorwegen een coherent systeem voor levenslange begeleiding moest ontwikkelen en implementeren.
Laatst bijgewerkt: december 2023
Aanbod
Loopbaanondersteuning heeft in alle onderwijssectoren een plek. Men werkt vooral aan loopbaanbegeleiding in het secundair onderwijs. Het is voornamelijk van belang wanneer leerlingen een richting moeten kiezen in de bovenbouw en uiteraard bij de keuze voor een beroepsopleiding of een studie. In de onderbouw van het middelbaar onderwijs bestaat sinds 2008 het verplichte vak Onderwijskeuze (Læreplan for utdanningsvalg på ungdomstrinnet). Sinds 2015 is het vak een vast en bij de wet verplicht onderdeel van het curriculum. Daarnaast bestaat er een vak met het doel van beroepsonderwijs en -training (In-Depth Study Project). Hierbij plaatst men leerlingen voor een korte periode in een lokaal bedrijf. Hier volgen ze een kort trainingsprogramma en maken ze kennis met het beroep.
Voor universitaire studenten is er geen wettelijk recht op loopbaanbegeleiding. Toch bieden de meeste universiteiten dit wel aan binnen hun dienstverlening aan studenten. In alle provincies is er een loopbaanservicepunt dat volwassenen gratis toegang geeft.
De follow-up diensten (Oppfølgingstjenesten (OT)) zijn verantwoordelijk voor jongeren die geen opleiding of training volgen of werken (NEETs). Deze dienst biedt hulp aan jongeren totdat ze 21 worden door onderwijs- of trainingsmogelijkheden, banen of andere vormen van werkgelegenheid aan te bieden. Er wordt samengewerkt met provinciale, gemeentelijke en overheidsagentschappen die ook verantwoordelijk zijn voor jongeren.
De belangrijkste taak van de Noorse openbare dienst voor arbeidsvoorziening (NAV) is inzetbaarheid. Alle inwoners hebben recht op dienstverlening van het arbeidsbureau. Het NAV brengt de behoeftes van de inwoners in kaart, koppelt deze aan de arbeidsmarkt en biedt begeleiding bij de start op de arbeidsmarkt en bij herintreden.
Arbeidsmarktinformatie
Er is een comité voor toekomstige vaardigheidsbehoeften (Kompetansebehovsutvalget 2021-2027) opgericht om informatie te verstrekken over de behoeften van toekomstige skills in Noorwegen. Het bestaat uit 18 leden, waaronder onderzoekers, sociale partners en de overheid, die bijeenkomen om te discussiëren, te analyseren, relevante kennis op te doen en te verspreiden op basis van beschikbare statistieken, onderzoek en informatie over toekomstige behoeften aan skills. Het comité analyseert relevante bronnen, onderzoeken en analyses van vaardigheidsbehoeften. Het doel is om tot een gemeenschappelijk begrip te komen van arbeidsmarktontwikkelingen en vaardigheidsbehoeften en om toekomstige vaardigheidsprognoses te verbeteren. De commissie heeft verschillende rapporten uitgebracht.
Beleid & Organisatie
In 2015 heeft een nationale commissie de status quo van loopbaanondersteuning in Noorwegen onderzocht en deed een aantal aanbevelingen. Het white paper dat daaruit voortkwam (Norway realigning-career guidance for the individual and the society) leidde tot een groot aanpassingsproces met twee belangrijke resultaten: (1) een nationale openbare en gratis website voor digitale loopbaanondersteuning voor alle leeftijden (zie ‘Technologie’). (2) De ontwikkeling van een nationaal kwaliteitsraamwerk (zie ‘Kwaliteit’)
Skills Norway – het Noorse agentschap voor Leven Lang Leren en nu onderdeel van de nieuwe Noorse Directoraat van Hoger Onderwijs en Vaardigheden (HK-dir) – heeft de grootste verantwoordelijkheid gekregen om beide initiatieven te ontwikkelen.
In de ‘Verkenning LOB-beleid en Professionalisering in Europa’ staat op pagina 64-71 meer informatie over het beleid in Noorwegen.
Instrumenten & Tools
Vilbli.no en utdanning.no zijn twee online tools met informatie over carrières, leren en training.
Het Noorweegse directoraat voor onderwijs en training ontwikkelt en managet een website voor digitale loopbaanondersteuning voor alle leeftijden. Hier kunnen mensen informatie en zelfhulpdiensten vinden. Ook wordt er door middel van een chatservice e-guidance aangeboden. Het doel is om hybride loopbaanondersteuning aan te bieden waar alle leeftijden kunnen kiezen tussen face-to-face en online loopbaanondersteuning.
Kwaliteit
Skills Norway had de verantwoordelijkheid om een nationaal kwaliteitskader voor loopbaanbegeleiding te ontwikkelen. In 2020 hebben verschillende werkgroepen met onderzoekers, praktijkprofessionals en beleidsmakers het nationaal kwaliteitskader ontwikkeld. De nauwe band tussen onderzoeks- en ontwikkelingswerk in Noorwegen komt voort uit het Noorse model vanuit samenwerkingsdriehoek: de sociale partners, overheid en onderzoeksgemeenschap werken samen om overheidsbeleid te vormen. De ontwikkeling van het nationale kwaliteitskader voor loopbaanbegeleiding is onderdeel van de ontwikkeling van een alomvattend systeem voor levenslange loopbaanbegeleiding. In 2022 is het kwaliteitskader naar het Engels vertaald.
Onderzoek & Innovatie
De twee Noorse universiteiten die masterprogramma’s in loopbaanbegeleiding aanbieden – de University of South-Eastern Norway en Inland University of Applied Sciences – werken nauw samen met elkaar en met andere partners en netwerken, zoals de regionale loopbaancentra, de Noorse openbare diensten voor arbeidsvoorziening, partners in het basis- en voortgezet onderwijs en de volwasseneneducatie, en het Noorse directoraat voor hoger onderwijs en vaardigheden. Twee van de eerste echte academische publicaties die direct verband houden met de term loopbaanbegeleiding werden geschreven door Kjærgård (2012) en Haug (2017). Beide onderzoekers waren lid van de commissie die het white paper (Norway realigning-career guidance for the individual and the society) publiceerde in 2016.
Professionalisering
Sinds 2014 zijn er twee masterprogramma’s in loopbaanondersteuning: één aan de Inland University of Applied Sciences en één de University of South-Eastern Norway. Deze masteropleidingen zijn ervaringsgericht en worden aangeboden als deeltijdstudies. Skills Norway was samen met de twee universiteiten een belangrijke drijvende kracht bij de oprichting van de masteropleiding. Je moet een relevant bachelorsdiploma hebben en relevante werkervaring hebben om toegelaten te worden. Verschillende hogescholen bieden ook bijscholing op masterniveau in loopbaanbegeleiding aan. Er zijn momenteel geen bacheloropleidingen in loopbaanondersteuning in Noorwegen.
Om bij de Noorse openbare dienst voor arbeidsvoorziening (NAV) te werken is het niet nodig om een opleiding te hebben in loopbaanbegeleiding. Wel is in 2014 in de NAV het ‘platform voor begeleiding in de NAV’ uitgerold. Dit was een erkenning van het feit dat NAV-medewerkers echt werken als loopbaanprofessionals en dat zij behoefte hebben aan een voortgezette professionele opleiding in loopbaanondersteuning.
Technologie
Als gevolg van de covid-19 pandemie bieden veel loopbaanprofessionals nu online diensten aan als aanvulling op hun face-to-face diensten. Tijdens de eerste lockdown in het voorjaar van 2020 in Noorwegen leverden loopbaanbegeleiders op scholen online diensten aan de leerlingen, of ze kregen nieuwe taken.
Toegankelijkheid
Zie ‘Instrumenten & Tools’ voor meer informatie over digitale loopbaanondersteuning voor alle leeftijden.
